afstuderen

Waarom hebben studenten van het HBO zoveel moeite met afstuderen?

Het is inmiddels anderhalf jaar geleden dat ik ben afgestudeerd. Het ging niet makkelijk af aangezien het onderwerp waar ik op wilde afstuderen (voor mijn eigen onderneming) erg lastig was. Ik leerde met veel tegenslagen omgaan en heb in het half jaar dat ik afstudeerde 5x meer geleerd dan in de andere 3,5 jaar dat ik studeerde. Maar het gaat in deze blog gelukkig niet over mij, maar over andere studenten die nog moeten afstuderen en hoe het komt dat dit zo’n struikelblok is.

Om me heen zie ik nog genoeg studenten die al hun vakken tijdens de opleiding met hoge cijfers afronden en ook nog eens volop genieten van hun studententijd. Het lijkt hen allemaal voor de wind te gaan. Maar dan, als de eindstreep in zicht is, lopen ze toch nog flink wat vertraging op als er een scriptie geschreven moet worden. Ze doen daar met gemak twee jaar over. Opvallend genoeg zie je dit vooral op het hbo, bij de wo-studenten lijken eerder genoemde maatregelen wél effect te hebben. Van de groep studenten die in 2005 begon, haalde niet eens één op de vier binnen drie jaar zijn bachelordiploma. Terwijl van de groep die in 2011 startte één op de drie zijn opleiding binnen drie jaar afrondde.

Verschil hbo en wo

Op de universiteit worden op dit moment vooral nieuwe eisen gesteld aan het tempo, terwijl hogescholen steeds hogere eisen stellen aan de diploma’s. Dit komt ongetwijfeld doordat in 2012 bleek dat veel hogescholen onder de maat presteerden en leerlingen wel heel makkelijk aan een diploma kwamen. Alle hogescholen hebben toen hun regels over het onderwijs aangescherpt en zo ook het niveau van een scriptie.

En zo komt het dus dat er ineens een onderzoek van hoog niveau van je wordt verwacht, terwijl je daar niet echt op bent voorbereid tijdens de opleiding. Op mijn eigen hbo-opleiding werd er in de vier jaar dat ik er gestudeerd heb, steeds meer aandacht besteed aan onderzoek en statistiek. Toen ik uiteindelijk mijn scriptie moest gaan schrijven, had ik in de basis genoeg kennis. Maar uiteindelijk heb ik alsnog heel wat uren op YouTube doorgebracht om mezelf SPSS aan te leren. Terwijl dit op de universiteit het eerste vak is wat je krijgt. Jarmo Berkhout, voorzitter van de LSVb constateert daarnaast het volgende:

Veel scriptiebegeleiders worden niet bijgeschoold na het aanscherpen van de regels, en beschikken dus niet over de statistische- en onderzoek vaardigheden om je hierin te begeleiden.

Stage lopen = werk, maar ook tijd

Daarnaast ligt de nadruk bij hbo-opleidingen vaak op praktijk en stages. Dat hoort ook zo, hbo staat immers voor Hoger Beroeps Onderwijs. Ik liep, naast het schrijven van mijn scriptie, ook nog eens 40 uur stage. Op school werd wel gezegd dat je moest proberen om een stage te vinden waarin je één of twee dagen tijd kreeg voor je scriptie. Maar in de mediasector en vele andere sectoren is dat simpelweg onmogelijk.

En de stage die je loopt geeft je natuurlijk mooie baankansen voor de toekomst. Sterker nog, veel studenten krijgen vanuit deze stage al een contract aangeboden en beginnen aan hun eerste fulltime baan, zonder diploma. En probeer als je eenmaal in het werkende leven zit nog maar eens die scriptie af te ronden in de avonduren en het weekend. Dat is lastig. Ook al gaat er elke maand 200 euro van je salaris rechtstreeks naar een school waar je nooit meer komt.

Uitstelgedrag

Bij vriendinnen om me heen is uitstelgedrag ook zeker een van de oorzaken. De zelfdiscipline is soms ver te zoeken. Want zo’n scriptie hoeft pas over vijf maanden klaar te zijn terwijl “dat ene festival maar één keer per jaar is” en “er net nieuwe afleveringen van Pretty Little Liars op Netflix staan”. Bovendien hebben ze na het schrijven van het voorstel “echt wel een weekje vakantie verdiend”.

Ook vertellen ze stuk voor stuk dat ze niet weten hoe ze moeten beginnen en het daarom dus maar helemaal niet doen. En als je wel iets inlevert wat vervolgens meteen weer afgekeurd wordt, is dat natuurlijk niet echt bevorderlijk voor je motivatie. Dat het geld kost, is blijkbaar niet genoeg reden om dit uitstelgedrag te voorkomen. Bedenk je eens wat je van die 200 euro liever zou willen doen. Dat zijn toch al gauw twee paar Nikes per maand en heel veel keren onbeperkte sushi.

Hoe dan wel?

Uiteraard zijn er een aantal dingen die je, ook als langstudeerder, kunt doen om je scriptie zo snel mogelijk af te ronden:

• Kijk allereerst eens naar je omgeving. Er is vast een vriend, kennis of familielid die goed is met statistiek of al een of meerdere scripties heeft geschreven. Je kunt zo iemand altijd om hulp of bijles vragen.
• Daarnaast kun je met YouTube en Google een heel eind komen. Natuurlijk is het stom dat jouw school je niet voldoende heeft voorbereid. Daar kun je jaren van balen of je kunt aan de slag gaan en het zelf proberen te leren.
• Het helpt ook om je uitstelgedrag aan te kaarten bij vrienden. Vraag die ene vriend met ijzeren zelfdiscipline om samen te studeren. En als je dan eindelijk achter je bureau zit, bedenk je dan dat je vooral gewoon moet beginnen. Als je een begin hebt gemaakt, dan komt de rest vanzelf.
• Daarnaast hoeft niet elke zin die je op papier zet perfect te zijn. Je hebt later nog genoeg tijd om dingen te herschrijven.
• Maak verder duidelijke afspraken met je begeleider over deadlines en hang hier voor jezelf negatieve consequenties aan. Maar beloon jezelf ook als je die deadlines wél haalt.
• En zorg er als laatste voor dat je precies weet wat de eisen voor de scriptie vanuit jouw school zijn.

Een stok achter de deur

Gelukkig zien de meeste hogescholen inmiddels ook wel in dat enkel het opschroeven van de eisen van de scripties niet voldoende is om de kwaliteit van de opleiding te verbeteren. De studenten die nu aan een hbo- opleiding beginnen, zullen dus de komende vier jaar beter worden voorbereid op het schrijven van een scriptie. Helaas komt deze oplossing voor de huidige langstudeerders te laat. Die hebben gewoon dikke vette pech en krijgen er zelfs nog een angst bij. De regel is namelijk dat je jouw diploma binnen tien jaar moet halen. Anders moet je het studentenreisproduct en de aanvullende beurs ook nog terug betalen. Een pijnlijke maar noodzakelijke stok achter de deur, om eindelijk die scriptie te gaan typen en een handtekening onder het diploma te zetten.